1. Tên dược liệu: NGA TRUẬT

2. Tên khác: Ngải tím, Nghệ xanh, Nghệ tím, Nghệ đen

3. Tên khoa học:  Curcuma zedoaria (Berg.) Rorc., họ Gừng (Zingiberaceae).

4. Tên đồng nghĩa:

5. Mô tả cây: Cây thảo cao đến 1,5 m. Thân rễ hình nón, có khía dọc, mang nhiều củ có thịt màu vàng tái. Ngoài củ chính, còn có những củ phụ có cuống hình trứng, hay hình quả lê màu trắng. Lá có đốm màu đỏ, ở gân chính, dài 30-60 cm, rộng 7-8 cm. Cụm hoa ở đất, thường mọc trước khi có lá. Lá bắc dưới xanh lợt, lá bắc trên vàng và đỏ. Hoa vàng, môi lõm ở đầu, bầu có lông mịn.

6. Phân bố sinh thái: Có nguồn gốc Himalaya, Srilanca, mọc hoang và cũng được trồng.

7. Bộ phận sử dụng: Thân rễ và rễ củ (Rhizoma et Radix Curcumae zedoariae), thường gọi là Nga truật. Thu hoạch từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau, khi cây sắp tàn lụi, bỏ rễ con, rửa sạch, thái lát, phơi khô, khi dùng tẩm dấm sao vàng. 

8. Thành phần hóa học: Thân rễ có tinh dầu (1,5%), thành phần chính gồm sesquiterpen, zingiberen, cineol. Ngoài ra còn có nhựa, chất nhầy và một ít curcumin. 

9. Tác dụng:

+ Kích thích tiêu hóa, ăn không tiêu, đau bụng, đầy bụng, ợ chua.

+ Kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, bế kinh. 

+ Ung thư cổ tử cung, ung thư da.

10. Bài thuốc:

Chữa trẻ em nôn ói sau bú sữa: Nga truật 4 g, muối ăn 3 hạt (ất ít), sắc với sữa cho sôi chừng 5 phút, thêm một ít ngưu hoàng (rất ít, không có cũng có thể được), hòa tan cho trẻ sơ sinh uống. Chú ý lượng ngưu hoàng rất ít (bằng hạt gạo).